5 de dezembro de 2011

Tres encontros co Beiras


"Marx sementou xigantes e, pola contra, colleitou pulgas"
(a propósito dos marxistas) F. Engels


Xoán Hermida

Ao calor do 40 aniversario da publicación de “O atraso económico de Galicia” vaise a celebrar en Compostela unha homenaxe popular ao seu autor, Xosé Manuel Beiras.

Como ocorre cos grandes autores a súa obra é un marco de referencia esencial para comprender o seu momento histórico e arroxar luces sobre sombras ou incertidumes, pero ao igual que lle pasou aos mesmos sempre aparecen seguidores ‘escolásticos’ que utilizan a obra como catecismo e elaboran unha ‘teoría’ doutrinaria que nada ten que ver coas ideas do autor.

Este aniversario ademais veu a coincidir cun momento de encrucillada do nacionalismo galego. Estamos, seguramente, diante do nacemento da terceira xeración do galeguismo.

A primeira estivo marcada pola reivindicación do caracter nacional de Galicia nun momento de cambio - da loita agrarias á II república - onde se estaban poñendo os piares dunha nova configuración plural e moderna do estado. A segunda, igualmente de transición da ditadura á democracia, onde o novo nacionalismo de esquerdas combinou dialecticamente os dereitos sociais coas demandas nacionais. Agora estamos no albor da terceira xeración, tamén nun momento de cambio de crise sistémica global, onde ás reivindicacións nacionais e sociais terase que incorporar dous elementos centrais nas contradicións do noso tempo: a radicalidade democrática e a defensa dos dereitos medioambientais dos seres humanos e non humanos e por extensión do planeta.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

A miña perspectiva sobre Xosé Manuel Beiras foi cambiando ao longo dos últimos trinta anos. Quizais sexa na actualidade cando máis próximo politicamente a el síntome pero tamén, seguramente, cando máis matices procuro entre o seu pensamento e o que desde o meu punto de vista debería ser a súa aplicación practica. Cando el fundaba o BNG no ano 82 en Riazor eu xa me fora (convidarán a marcharme) do BNPG así que durante moito tempo observeino na lonxanía daquel adversario político que admiras no seu pensamento.

Véñenme a memoria tres encontros con Beiras en diferentes momentos vitais da miña vida:

O primeiro produciuse nos primeiros anos dos 80, antes da asemblea constituinte de Riazor. Naqueles anos de instituto eu caera ao igual que Obelix nunha marmita, pero neste caso chea de libros de Marx e Engels e outros pensadores marxistas, ata o punto que collera un empacho.

Con 17 anos tiven ocasión de asistir xunto con outros alumnos da Xunqueira da man do profesor e ex-militar Xosé Fortes a unha charla do profesor Beiras sobre economía política.

Levaba xa sentado unha hora cando percibín que algo non marchaba ben. A charla era impactante e maxistral pero algo estaba a crear un curtocircuíto entre as palabras do profesor e as entendederas do alumno. Non podía ser a base marxiana da súa explicación porque como moi ben dixen anteriormente estaba emborrachado do que Plejanov bautizara como materialismo dialéctico e materialismo histórico (termos acertados para un catecismo pero innecesarios para un pensamento filosófico e científico ten poliédrico).

Cando case estaba a acabar a charla descubrín o interruptor que me estaba a impedir a conexión lóxica da mesma. O termo que eu aprendera como ‘plusvalía’ estaba sendo substituído polo termo ‘maisvalia’.

O segundo recordo foi no parlamento de Galicia. Iniciábase a V lexislatura. Eu ‘colarame’ xunto con dous deputados de EdG no parlamento da man dun PSdG sen rumbo, o BNG con Beiras ao fronte viña de dar o ‘sorpasso’.

Unha maña na cafetería do parlamento cuasi baleira chegou Beiras e comezoume a falar do ‘retorno a un mundo feliz’ de Aldous Huxley que levaba baixo o brazo -creo recordar que na súa versión francesa- e que naqueles días estaba relendo.

Pareceume toda unha imaxe dun home pouco preocupado polo seu novo papel de líder da oposición e posible futuro ‘presidente do país’ e en cambio necesitado de salvagardar o seu pensamento crítico quizais como carozo do que lle rodeaba.

Moitas veces Geluco, Pazos e máis eu ‘xogabamos’ nas pausas das sesións parlamentarias a comentar de que deputado do BNG nos sentiamos máis próximos ideoloxicamente. As preferencias ‘retranqueiras’ de Geluco eran pola súa militancia comunista: García Negro e Bieito Lobeira. As de Pazos non as recordo moi ben. Eu sempre dicía Beiras e Camilo Nogueira, e entón empezaba a mofa de se era un socialdemócrata e mesmo un ‘liberal’.

O terceiro momento foi a raíz do resultado das autonómicas de outubro do 2001 e o pequeno retroceso (nada comparable cos posteriores) electoral do BNG.

Nos días posteriores empezaron a soar o ‘ruído de sables’ cuestionando o liderazgo de Beiras e iniciábase un período de vendeta que aínda hoxe non rematou no nacionalismo galego.

Beiras, segundo me comentou posteriormente, foise a facer unha viaxe por Andalucía e recibiu alí da xente do común os apoios que aquí algúns dos compañeiros lle negaban.

Eu, que viña de padecer a frustración do naufraxio de EdG tiven o impulso de escribirlle.

A carta que non sei se el aínda conserva remataba:

“Non me gustaría que Xosé Manuel Beiras deixara a política sen culminar o seu traballo: presidir unha terra liberada.
Estou convencido de que o nivel das augas da envexa e da miseria baixarán. Iso si, serán tempos duros.
O outro día nun xornal facían unha reportaxe sobre Xosé Manuel Beiras. Mais aló do calado humano e intelectual das persoas que participaban nunha especie de xuízo público a túa persoa houbo unhas declaracións que me pareceron chamativas, eran de Xaime Quessada que dicía: Beiras ten que seguir. É un tipo xenial”. Recordando o titulo dunha película moi fermosa dos anos setenta.
Creo que é a hora da intelixencia e da dignidade. Dúas cualidades escasas. As veces preguntome se hai vida intelixente no planeta ou se ó noso pobo lle queda dignidade. Sempre acabo respondendo positivamente – aínda que as veces cústame máis a resposta-. Dúas cualidades que tes amosado en numerosas ocasións. Cualidades que estou convencido que utilizaras nestes momentos difíciles.
Esta carta debíacha – pois ti me mandáchesme unha pedíndome o voto- e sobre todo debíama a min mesmo.
Sexa como sexa o futuro, unha aperta verdadeira e un saúdo sincero.”


A súa resposta que eu si conservo non se fixo esperar. Nela entre outras cousas falábame do mito do Sísifo tan presente na historia da esquerda galega e na súa persoal.

Nos últimos anos a relación ten sido máis cotiá, nesta etapa común de altermundismo con grandes coincidencias e con algún importante desencontro, pero desde a admiración e respecto que se merece unha persoa coma di o noso himno nacional, boa e xenerosa.

Se Castelao enmarcou intelectualmente o primeiro nacionalismo galego co “Sempre en Galiza”, foi Beiras quen marca con "O atraso económico de Galicia” a segunda xeira. Terá que ser o propio Beiras quen inaugure unha necesaria nova etapa ou teremos que agardar a que alguén/es o fagan?

22 de novembro de 2011

Do bipartidismo asimétrico ao monopartidismo imperfecto


Xoán Hermida

Eran moitas as interrogantes postas nas eleccións do 20-N. A menor de todas era sobre que ía gañar as eleccións xa que isto estaba claro hai bastantes meses.

As dubidas viñan fundamentalmente sobre como ían a resituarse as esquerdas diante da nova etapa política e como o movemento 15-M podía condicionar o voto no marco da propia esquerda.

O resultado electoral das pasadas eleccións xerais teñen unha lectura maior e outras menores.

A maior creo que parece evidente: fortalecese a hexemonía política e social da dereita. Un proceso que se ben tivo o seu paréntese durante a etapa do goberno Zapatero impulsado fundamentalmente polo descontento social coa xestión do Prestige e coa política militarista do goberno de Jose Maria Aznar, tratase dun proceso estrutural que vai dándose desde a década dos oitenta en consonancia coa hexemonía planetaria dos neocom e cos gobernos neoliberais de Ronald Reagan e Margaret Thatcher que marcaron a pauta e puxeron en evidencia a crise do modelo socialdemócrata, toda vez que non era capaz de plantexar un modelo global unha vez caída a alternativa soviética.

Sobre as lecturas menores -aínda que moi importantes- haberá que ver como se plantexa o futuro a propia esquerda toda vez que ao PSOE quédalle unha etapa de crise que non resolvera unicamente co cambio do liderazgo senón cunha revisión en profundidade das súas políticas e das súas iniciativas.

No marco da esquerda o ‘grande’ triunfador é IU, pero ollo isto pode tratarse dun espellismo ou dun cambio de tendencia en función de como xestionen o resultado. Non debemos esquecer que unha boa parte do resultado de IU debese ao desplume do PSOE e que nin tan sequera nestas circunstancias os resultados están próximos aos acadados polo PCE na transición ou pola propia IU no descalabro do felipismo (que por outro lado foi menor ao actual).

Ben é certo que a dirección de IU abordou as eleccións cun plantexamento inusitado dentro desa formación dando cabida as demandas do 15-M e abríndose a partidos ou sectores máis avanzados como ICV, Chunta ou IU Abierta (Llamazares) pero haberá que ver se isto é froito dun movemento táctico ou si se afianza esta nova situación no interior e se vencen as resistencias do aparato.

En todo caso será curioso observar por primeira vez un grupo parlamentario plural onde coexisten varios partidos -catro se ao final Compromis se incorpora ao mesmo- e varias correntes internas.

Unha mención especial merece a esquerda verde ou o ecosocialismo. A aposta de Equo non ten tido o resultado esperado ao non ter acadado representante na circunscrición de Madrid pero xogan ao seu favor varios elementos a ter en conta: primeiro o propio espazo político, o ecosocialismo apuntase como a esquerda do século XXI en todo o planeta e as forzas da esquerda nova van gañando espazo en Europa, de feito ata tres partidos desta nova esquerda van a estar no novo congreso xurdido das eleccións -ICV, Chunta, Compromis-. Por outra banda os 370.000 votos obtidos por Equo (deixando ao lado os votos de ICV) son unha corrente de simpatía moi alta tendo en conta ademais que as posibilidades máis aló de Valencia e Madrid eran nulas.

Unha segunda mención especial merecen os resultados en Euskadi onde Amaiur convertese na primeira forza en deputados disputándolle a hexemonía ao PNV. De como xestione Amaiur ese caudal de votos -de aposta pola paz e polo recoñecemento nacional- saberemos se o próximo lendakari chamase Iñigo Urkullo ou Arnaldo Otegui.

En Galicia a hexemonía da dereita faixe máis abafante que no resto do estado, pois tanto PSdG como BNG dan mostras de estar a outra cousa desde hai tempo.

O aumento de votos brancos e nulos -máis de 50.000-, o crecemento de EU –en máis de 40.000 votos-, ou os 10.000 votos dunha formación, máis virtual que real, como Equo amosan un descontento en sectores da esquerda, sobre todo a tendo en conta que sabíase que ese votos en termos prácticos non terían plasmación institucional.

Se os resultados de IU son relativamente bos, os resultados do 20N deixan unha nova caída lenta pero inexorable do BNG. A pesar de esa caída que se conta en miles de votantes o feito de que conserve os seus 2 deputados van a impedir a renovación interna e sitúan a asemblea de xaneiro nas mellores condicións para que a UPG renove a súa hexemonía.

As declaracións de Xosé Manuel Beiras alertando, como xa hai tempo fai, sobre un problema serio de conexión do BNG coa cidadanía, adquiren maior relevancia, toda vez que por vez primeira se albisca que a pesar do frío exterior Encontro Irmandiño esta disposto a iniciar a marcha. Xa veremos si isto se confirma ou non pero é todo un aviso relevante.

Non obstante creo que nos equivocariamos si a construción das novas estruturas plurais so se conformaran cos interfaces xa existentes e non tiveran en conta novas tendencias políticas (ecoloxismo político) e as novas formas de entender a política (radicalidade democrática -15M-).

Nese senso sen ser definitorios os 10.000 votos de Equo contrastan cos pouco máis de 1.000 de Converxencia XXI e apuntan que existe unha corrente de fondo que se sitúa máis próxima ao ecosocialismo que ao liberalismo na solución a encrucillada que ten o nacionalismo.

E ollo que as dúas únicas forzas da esquerda e/ou nacionalistas que retroceden son ERC e o BNG. E ambas teñen en común quedarse sen senadores nunha cámara onde a desafección xeral coa política se dispara cun número de votos nulos e brancos que superan os 2.000.000, case un 10% do total dos votos emitidos.

ERC desmarcouse da Entesa ao senado e queda sen senadores a diferenza do PSC (5) e de ICV (2) que mantiveron a alianza nacional; aquí o BNG desestimou a proposta unitaria feita por BenComún e tamén se queda sen a representación que lle quedaba nesa cámara (por designación autonómica). E ademais grazas á Entesa entre PSC-ICV Catalunya é a única comunidade onde o PP non saca senadores. A ter en conta !

O 20-N non venceu a pluralidade nin se derrotou o bipartidismo, máis ben pasamos dun bipartidismo asimétrico a un monopartidismo imperfecto.

Lamentablemente esta ‘imperfección’ ven promovida pola esquerda española e por Catalunya e Euskadi, namentres Galicia e a esquerda galega están ausentes.

Agora tratase de abrir un proceso de converxencia das correntes da esquerda nacional pero paralelamente a isto un proceso aberto a persoas e colectivos para construír o proxecto galeguista do século XXI: o ecogaleguismo.

Con vellos instrumentos e vellas ideas o único que teremos é hexemonía da dereita durante moito tempo.

7 de novembro de 2011

Solidariedade co pobo sirio



Desde Marrocos a Bahréin a reivindicación é a mesma: un cambio pacífico e radical que instaure unha democracia que ampare os dereitos sociais e económicos da maioría

Hai meses que amplos sectores da sociedade siria uníronse á esperanzadora onda cívica que percorre o Magreb e o Machreq baixo a denominación de “primavera árabe”. Con todo, a primavera siria tornouse nun terrible baño de sangue. Milleiros de manifestantes pacíficos foron asasinados as forzas de seguridade do réxime de Bachar Al-Asad, que non dubidou en recorrer ao bombardeo de cidades e pobos. Un número aínda máis elevado de persoas foron detidas e sistematicamente torturadas. Os dereitos humanos básicos, desde o dereito á vida ao de expresión, están a ser masivamente violados polas autoridades sirias nun país pechado á información independente.

Quen subscribimos esta declaración queremos expresar a nosa condena por estes feitos: non hai xustificación posible para esta guerra aberta que o réxime sirio libra impunemente contra o seu propio pobo.

O réxime sirio mente para xustificar a brutal represión da súa propia poboación. Como tantas outras veces, a ditadura de Bachar Al-Asad volve axitar como un espantallo o perigo da ruptura sectaria ou do terrorismo islamita, ou a falsa disxuntiva entre a soberanía e a dignidade do Estado e os dereitos e as liberdades dos seus cidadáns. Con todo, non hai indicio algún que permita conxeturar sobre unha indución exterior das protestas ou que permita argumentar que as aspiracións dos cidadáns sirios son distintas ás que outros cidadáns árabes manifestan nos seus países. Desde Marrocos a Bahréin a reivindicación é esencialmente a mesma: un cambio pacífico e radical que instaure unha democracia política real e que ampare e promova os dereitos sociais e económicos da maioría. O fío que engarza as contas das novas rebelións árabes de 2011 - tamén a de Siria- é a esperanza colectiva en que as próximas xeracións poidan crecer en liberdade, homes e mulleres amparados polo principio universal de cidadanía, non como súbditos sometidos á pillaxe, ao terror, á humillación e ás arbitrariedades dos seus dirixentes.

Seica non son estas nosas propias aspiracións, as de calquera sociedade? Con todo, sorprendentemente, cando máis solidariedade demandan os homes e as mulleres de Siria e cando parece máis xustificado e necesario facerlla chegar desde Europa e América Latina, sectores da esquerda internacional, defensores nos seus propios países de proxectos emancipatorios cos que nos identificamos e que apoiamos, abonan argumentos xustificativos da ditadura siria, baseándose en teorías conspirativas e estereotipos ideolóxicos que deixaron de ser válidos. Non hai ditaduras ‘progresistas’, e condenar selectivamente os crimes duns gobernos mentres se silencian os doutros nos leva a incorrer no mesmo dobre rapadoira que tan xustamente denunciamos nos nosos dirixentes.

Ante a inoperancia internacional, a sociedade siria parece abandonada á súa sorte. Coñecemos moi ben as regras que rexen o mundo contemporáneo, aquelas que permiten á vez que o Consello de Seguridade de Nacións Unidas vete a creación dun Estado Palestino e a condena da represión do réxime sirio. Os árabes son vítimas do cinismo mercantilista que rexe as relacións internacionais, que valora en cada caso cando é conveniente intervir e cando non o é, sempre en función de intereses alleos aos das poboacións afectadas. A nosa condena non encobre a solicitude de ningunha intervención militar occidental nin a imposición dun asedio medieval contra a poboación siria. Rexeitamos abertamente -como o fan os propios sirios, que loitan pola súa liberdade- calquera forma de presión militar e de tutelaxe colonial. Pero resistímonos a aceptar que nada poida facerse fronte ao que está a ocorrer en Siria, que a pasividade e o silencio amparen os crimes que se están cometendo en Siria.

Primeiras sinaturas

Santiago Alba Rico, Carlos Varea, Piedad Córdoba Ruiz (Colombia), José Luis Sampedro, Sami Naïr, Javier de Lucas, José Camilo López Valls (Cuba), Carlos Taibo, Gilberto López y Rivas (México), Javier Sádaba, Gaspar Llamazares, Atilio Borón (Argentina), Teresa Aranguren, Jaime Pastor, diputada Liliana Olivero (Argentina), Francisco Fernández Buey, Jorge Reichmann, Angélica Lagunas (Argentina), Roberto Montoya, Lobna Dahech (Túnez), Carlos Fernández Liria, Juan Carlos Monedero, Olga Rodríguez, John Brown (Bélgica), Manuel García Fonseca, Juan Luis Ruiz Giménez, Enrique Santiago, Olga Lucas, Yayo Herrero López, Antonio Cuesta Marín, Miguel Lamas (Bolivia), Carlos Alberto Ruiz Socha (Colombia), Carlos Sanchís, Luis González Reyes, Itziar Ruiz Giménez, Joaquín Sempere Carreras, Igor Sádaba, Isabel Alba, Javier Barreda, Patricia Rivas, Luis Alegre Zahonero, Inmaculada Jiménez Morell, Francisco Puche, Alberto Montero, Antonio Crespo, Esther Vivas, Ignacio Gutiérrez de Terán, Alejandro Del Águila Mejía (Guatemala), Ángeles Ramírez, Raúl Maíllo García, Javier Couso Permuy, Salvador López Arnal, Antoni Domènech, Alerce Fernández Sánchez, Ana Ruth Vidal Luengo, Miguel Urbán, Houmad el-Kadiri el-Mahdi, María Jesús Fuentes Rebollo, Gladys Martínez López, Sara Sánchez Moreno, Dolores Nauffal Manzur, Dionisio Vacas Cosmo, Paloma Valverde, Agustín Velloso Santisteban, Susana Merino (Argentina), Ester Sanz Murillo, Juan Antonio Baeza Labat, Julio Rodríguez Bueno, Carlos Varias García, Ernest Garcia, Ricardo García Zaldívar, Carlos Ballesteros García, Francisco Altermir, Hector Grad, Cristina Ruiz-Cortina Sierra, Anne Martin, Fina Alemany Costa, Francisco Ruiz De Pablos, Decio Machado Flores, María Rosa de Madariaga Álvarez-Prida, José Luis Lalueza Sazatornil, Joaquina Ramilo Rouco, Nadia Hindi Mediavilla, Santiago González Vallejo, Jaume Saura Estapà, Antonio Martínez Castro, Cristina García Cecilia, Jesús Zanón Bayón, José Luis Carretero Miramar, Aurora Lago, Lucía Molina Martínez, Maria Josefa Sabriá Pau, Ana Ruth Vidal Luengo, Husein Khzam, Gorka Larrabeiti (Italia), José Díaz Sánchez de la Blanca, Toño Hernández, Sinfo Fernández, Luis Martín-Cabrera (EEUU), Cristina Mas, Josep Lluís del Alcázar, Miquel Blanch, Marga Olalla, Luis Carlos Gómez-Pintado, Muhittin Karkin (Turquía), Franck Gaudichaud (Francia), Soledad Delgado Moracho, Fernando Beltrán Llavador, Evgeny A. Shlevkov, Miguel Brieva Estrada, Mª Pau Vila Pastor, Javier Mestre Marcotegui, Manuela Valadés Feito, Lluís Isern Sitjà, Alerce Fernández Sánchez, María Camacho Castaño, Ana García Romero, Guillermo García del Busto Miralles, Ana Andrea Sánchez López, Francisco García Pérez, Lucía Mazarrasa Alvaer, Joan Tenorio Martínez, Lola Bernal Armengol, Ramón Farres Puntí, Carmen Safont Edo, Carlos Javier Moreno García, Jónatham F. Moriche, Anahí Seri, Javier de Vicente, Manuel Zaguirre, Patricio Suárez, Nelly Benavides (Ecuador)

17 de outubro de 2011

Universalismo: desde Galicia para o mundo


Xoán Hermida

Veño de ler un artigo dun dos lideres do sindicalismo nacionalista que ten como elemento vertebrador do mesmo algo así como 'non se nos perde nada en Madrid' a propósito da estratexia sindical a seguir no conflito do ensino.

O articulista en cuestión di que non se basea nunha cuestión de ‘ideoloxicismo’ senón noutras consideracións, para continuar dicindo ‘aínda que a algúns poida sorprenderlles o sindicalismo galego sabe andar polo mundo’.

Non vou a entrar a considerar a cuestión de si se nos perde ou non algo en Madrid xa que non son ensinante e o sindicalismo o deixei o día que a UPG entrou a sangre e lume no espazo democrático, aberto, plural e innovador que representou a CXTG. Ademais sei moi ben como funciona iso das unidades sindicais cando e como conveñen e estamos a menos dun mes dunha cita electoral clave para o futuro dalgúns que levan corenta anos, os mesmos que Francisco Franco, ao fronte do partido.

O que me interesa é o artigo en si, a súa hermenéutica. A verdade, 'ideoloxicista' non sei pero rancio dabondo, cheo de tópicos e frases sacadas dun manual dos anos setenta e raiando o paletismo.

O universalismo é unha peza central no galeguismo do anos trinta, que culminou coa presenza de Plácido Castro na Sociedade de Nacións en representación de Galicia.

Unha cousa é andar polo mundo e outra ben distinta estar no mundo. Manuel Quiroga tocando as súas pezas mestras en New York; Daniel Castelao admirando e empapándose de expresionismo abstracto en Berlín; Xosé M. Beiras na Sorbona compartindo correntes marxistas contemporáneas do seu momento e despois como referente Altermundista; Camilo Nogueira impulsando a presenza de Galicia nas insitucións europeas; Lidia Senra na Vía Campesiña; … iso é estar non mundo.

Pero ademais o universalismo está aquí, nas nosas rúas e nas nosas prazas, na nosa xente do mar que atracou en moitos portos e coñece múltiples referentes culturais, nos nosos compatriotas emigrantes que se incorporaron a sociedades democráticas cando aquí aínda se estudaba a formación do espírito nacional ou se combatía, como outro ‘ilustre’ nacionalista recordaba hai pouco, co silabario do partido; nos intelectuais que puxeron en marcha Galaxia ou Sargadelos; no xeito de entender o liberalismo non como unha nefasta doutrina económica senón na súa acepción política e humana.

Non é necesario ‘andar polo mundo’ porque o universalismo é un xeito de comprender a realidade, pero a algúns non lles viría mal mirar a realidade máis aló do seu embigo.

Universalismo e estar conectado coas correntes políticas, sociais e culturais contemporáneas.

Estar na mobilización 15O:UNITED FOR # GLOBALCHANGE en lugar de estar nese momento histórico reunidos en conclave de costas ao mundo.

Penso na pouca esperanza para os nosos fillos. Non alcanzo a comprender como estes individuos chegaron a ser os dirixentes nacionalistas do século XXI. Como é posible que incen o país co seu lixo sectario e doutrinario. Como pode estar nas súas mans o futuro da patria dos nosos descendentes. E penso en Castelao e no resto dos galeguistas ilustrados e digo de seguro que se están a revolver nas súas tumbas.

Cando algúns están empeciñados en que Galicia desapareza é máis necesario que nunca construír un proxecto universalista ‘desde Galicia para o mundo’.


Artigo de referencia http://www.terraetempo.com/artigo.php?artigo=1973&seccion=4&typNe=01%3A46%3A20

15 de outubro de 2011

Exemplos de dignidade ou como o eixo esquerda versus dereita existe e esta máis vivo que nunca



Xoán Hermida

Nun prazo de escasamente un mes soubemos de dúas novas inquietantes relacionadas co Concello de Pontevedra.

A primeira era o anuncio do peche para finais deste ano do Plan de Inclusión Municipal contra a Pobreza. Un servizo que custa anualmente menos de 90.000 €, aínda que non se sabe moi ben porque os responsables municipais o elevan a 136.000 € (imaxino que estarán incluídas as dietas dos responsables políticos).

A segunda era o anuncio de que o novo Estadio de Pasaron pasará a custar 21 millóns de euros en lugar dos 7,2 millóns orzamentados inicialmente (a pagar entre deputación e concello) e que as expropiacións feitas pola administración local e erroneamente taxadas pasan de 867.000 € a máis de 3 millóns de euros.
(ver http://www.lavozdegalicia.es/pontevedra/2011/10/11/0003_201110P11C19914.htm)

O curioso das dúas novas é no momento que se producen, en plena crise e cando máis que nunca seria necesario loitar contra a pobreza, e cun equipo de fútbol local propiedade dun dos grandes construtores da cidade e para colmo en terceira división.

Non vou a adicar nin un minuto a explicar porque se pecha o servizo de inclusión porque recentemente o explicou con total claridade no seu blog Filipe Diez (ver http://enredando.blogaliza.org/2011/09/27/o-concello-de-pontevedra-gobernado-pola-dereita/
) e nos próximos días informara deso o comité de empresa do Concello da ‘Capital’ (da provincia) como lle gusta recordar aos novos rexedores municipais.

O que se temos claro moitos e moitas e que se trata dunha decisión política motivada pola forma ‘peculiar’ que o equipo de inclusión ten de entender a política social non como caridade senón como empoderamento dos máis débiles.


Do plan de inclusión, recoñecido a nivel estatal polas persoas que entenden de políticas sociais, xurdiu o colectivo Boa Vida Inclusión Activa (http://boavidacasaazul.blogspot.com/), a primeira asociación de autoorganización dos sen teito de Galicia. (ver http://www.farodevigo.es/portada-pontevedra/2011/10/15/nuevos-sintecho/588443.html)

O elemento central para o cambio, tal como xa apuntara Paulo Freire, é que primeiro se recupere a dignidade. Iso non é rendible electoralmente. Mellor o urbanismo.

Quen dixo que desapareceu a dicotomía esquerda versus dereita? Existe e esta máis viva que nunca. Outra cousa é que algúns non saiban en que lado teñen as súas coordenadas.

Namentres estas se recupera nas mesmas, quedámonos con exemplos de dignidade como o da casa azul.

9 de outubro de 2011

Desde a orfandade o meu apoio o 20-N para EQUO






“Non somos un partido en busca de persoas,
somos persoas en busca dun partido”
Juan López de Uralde



Xoán Hermida



Son un dos moitos e moitas que levamos máis dunha década votando ‘en contra de’ e lugar de ‘a favor de’. En realidade poida que no meu caso sexa máis tempo pois nos últimos anos da militancia partidaria eran elementos de descarte os que primaban nas miñas opcións.

Sempre defendín a necesidade de proxectos nacionais vertebrados política e organizativamente sobre a diferente realidade económica e social, territorial e política de Galicia. Nunca defendín proxectos do ‘nacionalismo ideolóxico’ pero si a necesidade da vertebración do que poderiamos chamar ‘nacionalismo cívico’.

Desde hai anos levo plantexando a necesidade da renovación da esquerda fronte a esquemas corporativistas, industrialistas, etnocentristas e antropocentristas da esquerda de finais do século XIX e a practica totalidade do século XX. Socialdemocracia e comunismo como dúas caras da mesma moeda en versión ‘reformista’ ou ‘revolucionaria’.

A finais do século pasado forzas da esquerda social periférica e algunhas avanzadas no centro comezaron a plantexar a idea do ecosocialismo como nova formulación da esquerda trala caída do muro de Berlín. Eu debín ser dos primeiros en Galicia na década dos noventa en plantexar a necesidade dun marxismo verde, dun ecosocialismo galego con moi pouco éxito e un comentario agudo de Xavier Navaza en El Correo Gallego.

Lamentablemente a nosa situación de periferia no centro do sistema impediu que ao igual que noutros lugares se desenvolvera un proxecto destas características e aínda hoxe esteamos a falar de nacionalismo popular en lugar de ecogaleguismo.

Son dos que pensa que esa nova formulación política acabará tendo o seu espazo e a mesma chegará da confluencia de diversas sensibilidades e culturas da esquerda nacional democrática.

Hai un tempo que levo apoiando ao Encontro Irmandiño porque parten do respecto á sociedade civil organizada no que se da en chamar esquerda social e porque plantexan a necesidade de artellar un novo instrumento político para unha nova etapa.

As últimas eleccións municipais evidenciaron aínda máis, se cabe, esa necesidade e o movemento 15-M puxo enriba da mesa unha crecente desafección da cidadanía coa forma de entender a política os actuais partidos.

O tempo pasa e Encontro Irmandiño segue na súa particular batalla interna no BNG, respectable e entendible para os que son afiliad@s do mesmo, que non é o meu caso.

Así que como Encontro Irmandiño non se presenta ás eleccións e namentres espero, por primeira vez en varios anos, aínda orfo de proxecto partidario electoral, teño a posibilidade de votar a unha forza que me gusta e non so ‘en contra de’.

Estoume a referir a Equo. O xurdimento de Equo é un sopro de aire fresco na actual situación de colapso institucional e rixidez democrática. De seguro que non toda a letra me vai gustar pero de seguro, tamén, que a musica soa a orquestra sinfónica despois de levar anos escoitando as mesmas charangas desafinadas.

En todo caso tratase dun proxecto por definir e todo é posible.

A sinatura dun protocolo de colaboración mutua entre Equo e ICV recoñecéndose como forzas irmáns e posible constitución conxunta de grupos parlamentarios ou a vertebración no Pais Valencia da coalición Compromis-Equo; en Baleares a coalición PSM-Entesa Nacionalista, Entesa per Mallorca, IniciativaVerds e Equo e en Tenerife Equo-Socialistas por Tenerife; confirman a intención de Equo de non ser un novo partido ao uso no nacional (con delegacións) senón unha nova forma de entender a política tamén no plano nacional.

A dinámica política galega fai que a día de hoxe non exista unha forza galega que ocupe eses espazo de esquerda renovadora e verde, correndo o risco de gravitar sobre bloque / antibloque e perder a pouca ou moita posibilidade que nos queda para construír un espazo nacional de futuro e desde a esquerda.

Por iso vou votar Equo. Non porque poida sacar representación na miña circunscrición senón porque serva como factor de pulo ao futuro proxecto do ecosocialismo, galego por suposto, tan necesario.

Tralo 20-N, despois do batacazo das esquerdas partidarias, haberá tempo dabondo para reflexións, reconducións e converxencias. Será tempo de reconstrución e de moito traballo. Daquela nos vemos construíndo o neogaleguismo ecosocialista.


13 de setembro de 2011

O conto da galeguidade de NCG chega ao seu fin


Xoán Hermida

Hai dous anos Galicia tiña dúas caixas, dous Bens Comúns, unha no Sur e outra no Norte,. Esta última contaminada polos activos tóxicos que durante anos a dirección da entidade, con Jose Luis Mendez á cabeza, foran introducindo.

Daquela, e sabendo que o culebrón aínda non acabara, escribín o seguinte:

“Sabedora dos problemas financeiros de Caixa Galicia e aproveitando a reestruturación bancaria a nivel estatal o Grupo Voz iniciou a campaña da galeguización das caixas.

Necesitaban un verniz de ‘pseudogaleguismo’ e ocultar ao verdadeiro interese: desmantelar o modelo caixas tal como o coñecemos ata o momento e deixar en mans do lobby coruñes o control financeiro do pais.

Diante das resistencias de Caixa Nova, representante nítido do sector empresarial produtivo fronte ao especulativo da caixa do norte, houbo que poñer en marcha a artillería patriótica e utilizar ao equipo dirixente dun BNG necesitado de trunfos como aval ideolóxico da operación. Así nun tramite de urxencia, coma non recorda o parlamento galego, PP e BNG aprobaron un nova lei de caixas nun prazo record de mes e medio.

Se os dirixentes do BNG houberan lido algo máis a
Marx e estudado algo de economía política saberían que: o proceso de fusións de caixas enmarcábase nun camiño de bancarización das mesmas; que a lei de caixas aínda que non fora recorrida polo goberno central ía ter pouco percorrido diante dun pacto PP-PSOE pola destrución do modelo de caixas tal como o coñecemos ata agora; que aínda que as dúas caixas non son alleas a este proceso de bancarización foi Caixa Galicia quen foi máis aló no proceso especulativo financeiro e polo tanto máis alonxado do tecido produtivo do noso país; e por último, que detrás do discurso “galeguista” do goberno existía unha operación máis ampla de absorción das nosas caixas por Caja Madrid.

A situación financeira de Caixa Galicia desaconsellou a operación de fusión a tres bandas e a partir de aí , e co beneplácito do Banco de España, Caixa Nova empezou a marcar a dirección da mesma.

Aínda así, o tándem PP-BNG dirixidos polo Grupo Voz intentaron unha última táctica de desacreditar ao presidente de Caixa Nova,
Julio Gayoso, sinalándoo como o causante dun posible fracaso da fusión.

O que non podían imaxinar
Feijóo e os seus acompañantes e que o pacto Rajoy-Zapatero para acabar coas caixas ía a ter un agasallo envelenado: o reparto de influencias entregando Caja Mediterránea ao PP e Caixa Galicia a Caixa Nova.

Así que o tan vilipendiado
Gayoso presidirá a nova caixa galega e a súa sede financeira estará na súa xurisdición. Derrota de Feijoo.”

Pero como o capital non para, o goberno do PSOE seguiu no seu peculiar descenso aos infernos do neoliberalismo, e Feijoo se quedara con mal sabor de boca aquilo foi soamente a primeira batalla.

A s
eguinte xa a coñecemos: a resultante da fusión NCG tivo que reconverterse nun banco por obrigación do goberno central que xa abrazara as políticas máis neoliberais e apareceu de salvador un executivo especializado en como mellorar a conta de resultados de grandes corporacións aproveitando as flutuacións dos mercados e abaratando os custes fixos, fundamentalmente de persoal.
Este salvador, Jose Maria Castellano, veu avalado polo propio presidente da Xunta de Galicia e como non podía ser menos por Santiago Rey Latorre. A operación da fusión impulsada por Feijoo e avalada polos sindicatos e algunha mente preclara do nacionalismo vai chegando ao porto que desexaban: que o lobby coruñés siga controlando NCG e de paso a súa influencia central na economía galega.

A ‘pre-xubilación’ de Jose Luis Pego e o nomeamento do novo director xeral Cesar González-Bueno , así como a procedencia profesional dos novos conselleiros fan sospeitar na continuidade dun modelo financeiro especulativo pouco implicado no desenvolvemento económico do país. A entrada segura de fondos de capitais foráneos deixaran en nada o conto da ‘galeguidade’.

Por certo, algunha vez veremos a Jose Luis Mendez encausado pola desfeita de Caixa Galicia ?

6 de setembro de 2011

Co facil que seria si se deixasen controlar



“Que as arbores non nos impidan ver o bosque”

Xoán Hermida

Estou convencido que o 2011 será interpretado historicamente, ao igual que o foi 1848, como un período de revolucións e movementos democráticos a escala rexional (mediterránea) desde Tel Aviv e Rabat, desde Atenas a Lisboa.


Cando todo parecía indicar que o movemento 15-M ía ter o seu máximo inimigo nos ‘mass media’ ao servizo do statu quo e xa se comezaba a campaña de desprestixio previa á campaña de represión e ao posterior pasamento, xurdiu a ‘esquerda de toda a vida’, os intelectuais orgánicos e os liberados sindicais para poñer as cousas no seu sitio.

Contase que coincidindo coas mobilizacións masivas contra o pacto do euro, que en toda Europa convocaron as centrais sindicais e aquí o movemento de ‘indignad@s’, o actual secretario de CC.OO, Ignacio Fernández Tojo, comentou no seu entorno a necesidade de desactivar ao movemento 15-M porque puña en cuestión a hexemonía e a estratexia sindical. Algo parecido debeu pensar no noso país o noso par de humoristas máis famosos:Vázquez & Vázquez.

Por suposto que non todos os partidos son iguais e por iso unha das labouras claves da esquerda é volver a reconstruír as pontes entre a sociedade civil e os seus representantes, pero ollo !, quen tirou as pontes foron os partidos e non a cidadanía (a esta última como moito pódeselle achacar en última instancia erros tácticos).

As forzas políticas deberían facer o que os cristiáns chaman sacramento da penitencia ou tamén, moi adecuadamente neste caso que nos ocupa, ‘sacramento da reconciliación’.

Pero para iso obviamente teñen cinco pasos a seguir: exame de conciencia (chamado na esquerda crítica e autocrítica); dor dos pecados; propósito da emenda; dicir os pecados ao confesor (ou sexa desculpas públicas); e por último, cumprir a penitencia.

Dáme que a maioría dos partidos non fixeron, nin van a facer, os catro primeiros e van pasar por imperativo cidadá directamente ao quinto. En democracia iso chamase derrota nas urnas, e esa é a penitencia que a esquerda vai ter, lamentablemente para todos e todas se alguén non o remedia, o próximo 20-N.

O futuro do 15-M está por ver, e ao mellor ‘morre de éxito’ ou de indisposición por algúns gurús e algunhas correntes infantís, pero precisamente a súa 'desorganización’ é o seu maior activo, pois lle vai permitir non naufragar nas augas da senvergoñeria política na que nos soemos mover ao dificultar a súa instrumentalización.

Os conceptos cos que traballan as forzas políticas e as centrais sindicais son do século XX, por non dicir do século XIX que sería máis adecuado, é o século XXI estáselles a facer moi costa arriba e iso que so acaba de comezar.

Os partidos da esquerda teñen un ataque de corporativismo impropio deles. Non entenden o que esta a ocorrer e irán de vitoria en vitoria ata a derrota final. E non o digo so polo PSOE ou o BNG, o digo por todos, porque todos están contaminados polo mesmo 'estupidismo'. Parece como se as antigas escolas de formación socialdemócratas en Bonn ou as comunistas en Moscova, foran substituídas por escolas de 'imbecilidade humana’, que diría Celso Emilio.

Se foran un pouco intelixentes (pois listillos son e moito) estarían menos preocupados da imaxe e máis de mellorar a vida dos seus concidadáns. E estarían satisfeitos porque as súas propostas programáticas foran recollidas polo movemento 15-M. Pero todo o contrario, lles molesta que a xente faga súas as propostas que eles abandonaron hai tempo na practica, porque non eran politicamente correctas.

E agora se queixan de que a xente 'indignada' non lles faga a ola. Que ‘se lo hagan mirar’: o PSOE por pasarse á dereita, o BNG polo mesmo e máis, IU polo seu sectarismo, os grupúsculos do esquerdismo independentista por querer construír un Gulag; e todos por vivir de costas á realidade.

Gañara a dereita e fará unha desfeita do estado de benestar material e do estado moral inmaterial e se quedarán todos anchos porque terán unha nova ocasión para manifestarse e demostrar que aínda son os amos da mobilización. Iso si, botaranlle a culpa aos mozos e mozas do 15-M de que a dereita gañara do mesmo xeito que no 33 botáronlle a culpa as mulleres da vitoria da CEDA.

Pero os únicos responsables da vitoria da dereita serán eles e por iso eu os maldigo.

30 de agosto de 2011

O bipartidismo morreu, viva o bipartidismo!


Xoán Hermida

O bipartidismo é algo máis cunha representación deformada da vontade popular que se expresa na preponderancia da bipolaridade en detrimento da pluralidade existente. É unha cultura política, unha forma de entender o debate social, un modelo democrático anoréxico. Mesmo máis ala forma parte do modelo dualista na que se move o pensamento occidental desde hai séculos.

Pero non nos (auto) enganemos. O bipartidismo existe porque vivimos nunha cultura da bipolaridade, do branco e o negro, onde as tonalidades e a análise ‘dos matices’ desaparecen. Onde o pensar é unha actuación de librepensadores perigosos e a maioría dos intelectuais son ‘orgánicos’, indistintamente do órgano en cuestión. Unha cultura política onde a percepción diferente se converte en disidencia. A cultura da trincheira que hai anos explicaba con moita retranca o amigo Manolo Crisanto, hoxe irremplazable en Sada e en Galicia.

Pero ademais disto, que xa é complicado de superar, o bipartidismo necesita de dúas premisas fundamentais. Unha, moitas veces criticada, dunha lexislación electoral que prime ás forzas maioritarias en detrimento das minoritarias producindo unha deformación da representatividade en canto ‘unha persoa, un voto’.

A outra, e esa é a máis necesaria combater, é a atomización e a grupusculización dos ‘diferentes’. Moitas veces se ten falado da lei d´Hont e da circunscrición provincial como mecanismo de deformación da vontade popular . E sendo certo esas mesmas circunstancias non impediron nin que o PCE-PSUC chegara a ter 21 deputados (hoxe dous) nas primeiras eleccións tralas constituíntes nin que o CDS na década dos oitenta chegara a ter 19 deputados.

Porque, ademais de criticar o bipartidismo, as forzas da esquerda non vertebran unha alternativa ao mesmo que poida competir no térreno electoral con forza suficiente para disputarlles unha parte da súa actual hexemonía política ?

Hoxe por exemplo se as forzas da esquerda alternativa e nacionalista tiveran concorrido xuntos ás eleccións habería os suficientes escanos para impedir a actual reforma constitucional por vía de urxencia. Sen falar claro esta dos efectos de ventilación interna que iso suporía para institucións que levan varias décadas sen actualizar discursos e análises.

Nunca me explico a necesidade que teñen diferentes forzas e espazos políticos convivir nunha mesma ‘casa común’ diaria chámese IU ou BNG. Esta xente non sabe que existe divorcio e que o mesmo é bo para casos de convivencia insoportable ? Porque estas forzas políticas non se desenvolven no día a día por separado, sen o desgaste innecesario que a convivencia conleva, e soamente se poñen de acordo, igual que as parellas divorciadas, sobre o futuro dos seus fillos e fillas (neste caso de todos e todas). Porque non desenvolven o seu traballo diario de forma autónoma e se plantexan a concorrencia ás eleccións conxuntamente baixo un programa mínimo de cambio.

Porque o PCE e Izquierda Abierta non se van cada un polo seu lado, e o mesmo fan +G, EI e a UPG. E soamente se xuntan esas, e máis forzas, para as convocatorias electorais. Aforrarían enerxías que gastan en batallas internas que poderían adicar para combater as políticas que din rexeitar e os seus membros se aforrarían moito en psicanalistas.

BenComún plantexou unha candidatura cidadá unitaria da esquerda para o senado. A lóxica desta iniciativa parte do mesmo pero máis aló, neste caso non combater o modelo bipartidista senón o modelo case monopartidista que neste caso configurase en Galicia arredor do PP.

A proposta significaría poñer os intereses de Galicia por riba nunha cámara de representación territorial e ademais obrigaría ao PSdG pasar de ser un 'club de cargos públicos' con intereses a un partido con proxecto nacional, unha das carencias claves na política galega desde a transición.

A cuestión é que os aparatos están máis preocupados polo seu espazo de poder que por atender as necesidade do país e da cidadanía.

A proposta de BenComún so tivo o respaldo intelixente da Mocidade Nacionalista Galega (MNG) e por suposto o rexeitamento frontal da UPG por medio do portavoz do BNG e dos seus aliados. O chamamento unitario formulado hai uns días por Gaspar Llamazares para unha coalición electoral entre IU-BNG-ERC xa encontrou o desplante inmediato entre a cúpula dirixente de IU. Soamente parece que ten posibilidade de chegar a bo porto a iniciativa plural ecoloxista e de esquerda impulsada por ICV, Equo, Compromis e Esquerra Verde (parece que lamentablemente unha vez máis na nosa historia sen ‘contraparte’ en Galicia).

Podemos asistir a paradoxa de que cando o bipartidismo esta máis cuestionado as forzas que o representan sumen, tralas eleccións do 20-N, máis numero de deputados e deputadas que nunca pola miopía das cúpulas dirixentes dos partidos da esquerda alternativa.

Afortunadamente, e a pesar dos dirixentes da esquerda partidaria, o bipartidismo esta ferido de morte desde que a cidadanía saíu a rúa arredor do movemento 15-M.

Mesmo pode ser que a modificación da constitución que entraría en vigor ‘de facto’ a partir do 2020 non chegue a ter efectos prácticos porque o modelo da transición faga augas e se leve por diante o bipartidismo e tamén de paso os actuais partidos da oposición.

Así que o bipartidismo morreu, viva o bipartidismo !

23 de agosto de 2011

A conspiración segundo Marx ... Groucho, por suposto !




Desde que apareceu BenComún, hai agora dous meses, non pararon de aparecer especulacións sobre a nosa orixe. Hoxe esas especulacións acadaron un rango ‘institucional’ tanto en canto o MGS afirma na prensa que somos xunto cos alcaldes ‘críticos’ do BNG lobby´s ao servizo de +G.

En realidade isto amosa unha vez máis o grado de desnorte que algúns teñen co que esta a ocorrer: revolucións árabes, 15-M, cambio de ciclo político,... así que tampouco hai que tomalo moi en serio polo que fixen un relato de ficción que de seguro algún chegará a crer que é realidade.

A historia que ven a continuación é irreal, calquera parecido coa realidade é pura coincidencia. Pura coincidencia? En realidade soa máis crible que algunha reflexión que sobre o que esta a pasar elabora algún grupo e/ou facción. O lamentable é que mesmo a pesar de que algúns se profesan marxistas, o capitulo da dialéctica o deberon de saltar na ‘escola de formación’ do Partido porque soamente miran conspiracións por todas partes.



Adicado a todas aquelas persoas que en lugar de aprender marxismo nos textos de Marx e Engels fixerono nos cadernillos resumidos editados en Corea do Norte e distribuidos no 'Partido'


Xoán Hermida*

Diante dos rumores que se veñen dando sobre a orixe de BenComún - que si Quintanistas, que si novo partido, que si ao servizo do PSOE e de EU, que si Beiristas, que si loby de +G, como un dos promotores véxome na obriga de arroxar luz sobre a cuestión e contar a verdade. En realidade, tratase dunha conspiración organizada pola CIA para axudar a derrocar a Gadaffi e como isto xa sucedeu, xa o podo contar pois pasa a ser tema desclasificado.

O contacto foi cun axente infiltrado nas concentracións do 15-M, que como ben saben algúns dos nosos maiores 'amigos’ ese movemento está dirixido pola CIA para apuntalar o sistema capitalista e que a mocidade non colla as armas, que me comentou da preocupación na ‘White House’ tiñan co apoio que unha parte da esquerda galega podía darlle ao sátrapa libio. O enlace coa CIA foi Pastor Alonso, amigo persoal de Charlie Sheen, que como todo o mundo sabe é o axente galego de máis alto rango na Axencia.

O primeiro que fixen foi afiliarme ao Encontro Irmandiño, sector no que podía encaixar mellor, non sen antes ter unha conversa con Quintana, interesado por outra banda en dereitizar o BNG. Recibimos máis datos nunha reunión con Rubalcaba e Chacon en Ferraz, e por último tivemos unha xuntanza con Guillerme, que en realidade é un axente dobre ao servizo do Mossad israelí.

É importante no relato recordar que Quintana estaba moi preocupado por garantir os intereses inmobiliarios de Jacinto Rey no Magreb, e foi por iso polo que me pasou un cofre cheo de lingotes de ouro moscovita. O ouro de Moscú procede dun cargamento expoliado polos nazis e máis tarde confiscado polo estado sionista, que llo entregou a Gómez-Valadés cando da súa inmolación política no BNG. Valadés, seguindo ordes do Mossad, entregou o ouro a Jacinto para que, a través do financiamento de BenComún, dese o paso decisivo para o derrocamento de Gadaffi enviándoselle ao Consello de Transición Nacional Libio.

O seguinte paso foi chamar a uns amigos da antiga esquerda galega e engadir, para disimular, algún outro de clara traxectoria radical e neocomunista.

Foron citados en Teo o 2 de xuño pasado. A elección non foi casual porque ao tanto da manobra, como despois púidose observar pola carta dos alcaldes do BNG, estaba Martiño Noriega.

A operación estaba en marcha e ningún dos meus ‘compañeiros de viaxe’ se decatou. A mesma tiña un segundo obxectivo: lanzar de forma subliminal o apoio ao Consello de Transición Nacional Libio durante a rolda de prensa ofrecida na librairía Couceiro. Tampouco ninguén se decatou da presenza dunha cámara da televisión qatarí Al Jazeera durante a mesma.

Como vedes o plano funcionou porque hoxe caeu Gadaffi e non hai ninguén que o defenda, salvo algún grupo incorruptible que vai montar con Chaves a V internacional (ou a VI que xa perdín a conta). Agora, imos a por Siria, tal como falamos con Rubalcaba e con Paco Vázquez, que está moi preocupado por liberar os cristiáns libaneses das garras de El-Assad. E iso é toda e a única verdade. Podo por suposto ofrecer máis datos se me son requiridos sempre que estean desclasificados.


* coa participación de Filipe Diez que me refrescou algún detalle esquecido


21 de agosto de 2011

Hexemonía social e axenda política




Xoán Hermida


Hai seis meses en Libia comezou unha revolta cidadá como parte do proceso único e inseparable que se estaba a dar en todo o mundo árabe, iniciado en Tunicia e Exipto.

A ‘resistencia’ de Gadaffi tivo dúas consecuencias directas. Permitir a Estados Unidos e os seus aliados introducirse nun conflito do que quedara fora de xogo namentres se adicaba a construír o mito do islamismo radical que eles mesmo chegaron a crerse. Conseguir que o efecto domino se atascara e as revoltas en Siria, Bareín, Marrocos, Iemen,… fracasaran polo do momento.

Pero tivo, ademais, unha terceira consecuencia indirecta: situar en portada das axencias e dos medios de comunicación internacional a guerra en Libia e converter ao ditador asasino Gadaffi nun novo símbolo do antiimperialismo, avalado na esfera internacional por Hugo Chaves e Daniel Ortega.

Seis meses despois, e nos días que se esta a librar a batalla final en Trípoli, a noticia está a ser desprazada pola visita do papa Benedicto XVI ao encontro da mocidade católica. Os medios españois xa non teñen xornalistas desprazados ao país árabe xa que todos están ocupados por cubrir informativamente o acontecemento da JMJ.

Durante tres meses o ‘movemento 15-M’ conseguiu marcar a axenda política, estar presente nas pasadas eleccións municipais e ‘ameazar’ con ter influencia nas próximas eleccións xerais do 20-N e continuar.

O ‘sistema’ non podía permitilo. Iniciaran xa o proceso de desprestixio do movemento cidadá e agora se trataba de buscar unha escusa para desviar a atención e esperar o erro táctico do adversario.

O desaloxo de Sol, coincidindo coa visita de Ratzinger, converteuse na cortada perfecta. A esquerda sempre disposta a amosar o radical que somos entrou a trapo. O efecto estaba conquerido.

A axenda política xa a volven a marcar eles, xa veremos se definitivamente ou non, pero o que é peor é que na batalla pola hexemonía social os temas apuntados, relacionados coas emocións e crenzas das persoas, son nos que a esquerda se desenvolve con maior torpeza e a dereita con maior destreza.

Cabe confiar en que o 'Movemento 15-M' sexa o suficientemente intelixente, como foi ata agora, para volver a resituar a súa axenda no centro do debate.

Namentres o pasado da os seus últimos coletazos en Libia e o futuro amosase incerto, son momentos de felicidade recordando aos camaradas e amigos árabes que levan anos loitando contra a inxustiza.

A resistencia demostrada polos libios ou sirios, as mobilizacións do ‘movemento 20 de febreiro’ en Marrocos que non se deixan engañar por unha falsa transición ou a tenacidade dos palestinos na defensa dos seus dereitos nacionais amosan que os cidadáns e as cidadás árabes saben cal é a súa axenda política.

A caída de Gadaffi debe marcar o inicio da caída doutros satrapas da rexión e que o movemento de fichas de domino recupere o seu dinamismo inicial. A OTAN debería abandonar Libia con urxencia e deixar que sexan os libios e as libias que constrúan o seu futuro. Chaves e Ortega non deberían ter a tentación de dar asilo ao criminal de Gadaffi pois suporía unha crise no altermundismo e abriría unha fenda insalvable entre a primeira onda de cambios iniciada en Latinoamérica hai dez anos e a segunda onda árabe do 2011.

12 de agosto de 2011

Cruzar as liñas 'inimigas'




Xoán Hermida

Hai uns anos tiven ocasión de presenciar nunha cafetería un debate sobre terrorismo no parlamento español que coincidiu coa enésima tregua fracasada de ETA. Eran momentos de gran crispación social e acababa de saír da cadea Iñaki de Juana Chao. Durante o debate, retransmitido por TVE, e namentres interviña o presidente do goberno, un hooligan da dereita sociolóxica ía vociferando en alto contra Zapatero lindezas como ‘asasino’, ‘terrorista’, ‘vaite con eles’ e outras de maior nivel ‘intelectual’ namentres que o ambiente do local tornábase cada vez máis de apoio e de consenso arredor do ‘liderazgo’ de ese individuo.

Nun momento determinado, e non sen moita reflexión pola miña parte, chameille a atención ao individuo en cuestión e ao propietario da cafetería polo que entendía era unha falla de respecto ás persoas que estabamos a seguir a retransmisión do debate.

O tipo calou, os clientes deixaron de facer de acompañamento e o debate foi seguido con atención polo público dun xeito máis ‘laico’.

Conto esta anécdota porque recentemente volveume a ocorrer nunha cea de compañeiros de traballo, onde un comezou a falar da situación actual con tódolos ‘tópicos’ culturais que a dereita incubou á xente nos últimos anos: ‘os xitanos son uns ladróns e uns vagos’, ‘os inmigrantes quítanos o traballo’, ‘os do 15-M son uns perro-flautas’, …. Teño que dicir, na miña contra, que eu nesas ocasións non tendo a rebaixar o diapasón e o xantar acabou con poucas gañas de festa posterior.

Ao día seguinte pensaba senón seria mellor calar, deixar pasar, e non ir ‘facendo amigos’ por todas partes. Pois, non!

Creo que a esquerda levamos demasiado tempo calados na ágora pública que temos ido cedendo en favor das posicións culturais da dereita.

As recentes revolucións nos países árabes nos teñen volto a situar diante dos ollos unha realidade esquecida: para mudar as cousas hai que arriscarse e estar disposto a saír mal parados.

Obviamente non estamos no Magreb e no Machrek, e polo tanto, a día de hoxe, o que podemos é recibir algunha aguilloada ou algunha situación de ostracismo social relativo. Se ademais te mobilizas como os do 15-M podes recibir algún porrazo e ao mellor co paso do tempo, e tal como están as cousas, algo máis.

Digo isto porque afortunadamente para nos, os ‘disidentes’ do Norte, os perigos entran dentro do previsible, moi lonxe da cadea ou represión que recibían os nosos antepasados que se enfrontaron á ditadura.

E é por iso polo que a actitude diante da inxustiza hoxe é sen dúbida menos coraxosa que onte, aínda que por iso mesmo faise necesaria unha maior carga de dignidade.

Levamos demasiado tempo acostumados a estar cómodos detrás das nosas liñas. Falamos para xente que nos entende e/ou asinte e calamos fronte aos ‘outros’ para evitar malestares innecesarios. En lugar de socializados como cidadáns, homoxeneizámonos como autómatas, confundindo non-violencia con non-conflito.

Algúns teñen levado esta actitude cómoda e de cinismo tan lonxe que calan diante dos outros (normalmente dos ‘poderosos’) pero atacan sen piedade a aqueles que desde a mesma suposta trincheira queren facer algo diferente a esperar apostados, mirando como o inimigo avanza.

Pero o combate soamente se da cando se abandona a trincheira propia e te adentras nas liñas 'inimigas'; esquecendo que namentres non hai combate no mellor dos casos hai tregua.

Tratase de cruzar as liñas culturais do ‘inimigo’, o que moi intelixentemente fixeron os indignados do 15-M. Sen axenda marcada polo sistema e/ou os mass media. Sen importarlle se as propostas eran ou non politicamente correctas. Coa frescura daqueles que aínda non se contaminaron pola resignación.

Cruzar as liñas culturais e sufrir algunha incomodidade é o que se espera dun home ou dunha muller de esquerda, o mesmo que hai anos os traballadores se infiltraban nos sindicatos verticais da ditadura para socavar a súa autoridade e autoorganizar o sindicalismo do futuro (ao marxe que os sindicatos do futuro non foran o que se esperaba).

Pero tamén hai que cruzar as liñas ‘doutrinais’ que non nos deixan avanzar, superar o sectarismo que nos paraliza.

Hai uns días a Iniciativa BenComún lanzou a idea de crear unha candidatura cívica unitaria ao senado.

Porque ao senado?; Porque agora?.

Efectivamente, porque nos ás eleccións autonómicas?; porque non antes e tamén porque non despois?

En todo caso nalgún momento hai que empezar e o momento presente sempre é o mellor momento para elo, sobre todo se coincide co peor momento para o ben común.

Levo anos sen entender porque a esquerda segue unida no día a día en formacións políticas aparentemente amplas e plurais pero que despois se converten nun desgaste de forzas necesarias para combater o ‘inimigo’ real. Non seria máis cómodo que houbera diferentes proxectos políticos nunha esquerda que é e vai seguir sendo plural e que soamente concorrera xunta ás citas sociais e electorais. Aforrariamos tempo en discusións estériles e cartos en psicanalistas.

O divorcio (‘civilizado’) permite seguir relacionándose coa túa ex-parella, mesmo tendo que acordar con ela cousas tan importantes como o futuro dos fillos. Porque as forzas políticas non poden ter vidas separadas e debater e preocuparse conxuntamente polo futuro dos nosos fillos e fillas, de Galicia, do Planeta.

Tampouco entendo aqueles que desde posicionamentos aparentemente radicais, separan a contenda electoral das outras (que electoralismo chusco!).

A contenda electoral é igualmente política ca contenda social, da defensa do público ou da defensa do ecosistema, da lingua ou da paz,…

Porque as forzas da esquerda, mesmo as que cando gobernan sen presión fan políticas de dereita (que como se observa ultimamente non é unicamente a socialdemocracia ‘oficial’) poden ir conxuntamente detrás da pancarta en defensa do ensino e a sanidade pública ou de Nunca Máis e non poden ir detrás da cidadanía nos procesos electorais?

Hai que adentrarse nas liñas inimigas para mudar as cousas ou como di un moi bo amigo hai que entrar en ‘territorio comanche’.

Namentres iso non se faga, a cultura de dereita e de destrución do ben común seguirá e a esquerda no mellor dos casos estará conformada por uns excelentes gardiáns das esencias e de paso por uns mestres no arte cainita de destruír o propio.

Nota: Todas e todos coñecemos a lideres políticos que pensamos non están a dar os pasos necesarios para rachar coa dinámica de derrota na que se encontra a esquerda. Tiña pensado publicar nestes días un artigo titulado “salvar ao soldado ... ( poñede o nome que consideredes)”, pois faise necesario liberar enerxías e intelixencias secuestradas hai tempo. Desisto. Confío que non necesitan que algúns nos arrisquemos en ‘territorio comanche’ para saír airosos das últimas batallas.

29 de junho de 2011

Os abaixo asinantes

Xoán Hermida

Como ben sendo habitual, tras unhas eleccións onde a derrota da esquerda é máis que evidente, póñense en marcha manifestos dos ‘abaixo asinantes’ que no mellor dos casos fan unha diagnose clara sobre o que esta a acontecer ou advirten dos perigos, varios e múltiples, que nos asexan aos cidadáns e as cidadás no caso de que o rumbo non se enderece por parte dos patróns ao mando das embarcacións da esquerda ‘oficial’.

Tamén soe pasar, que co tempo as augas volven a normalidade, e os aparatos dos partidos se fan co mando ata un novo naufraxio e na espera de que o seguinte non sexa o último.

Eu mesmo veño de asinar xunto con outro grupo de cidadáns e cidadás do que poidamos chamar ‘esquerda sufridora’ un novo chamamento e avalar unha nova iniciativa.

BenComún, que así se chama, nace no medio dun naufraxio particular, pois o vendaval esta vez non ven provocado pola dereita senón por unha cidadanía disposta a que esta situación non sexa unha máis.

E así debe ser, pois de seguro que esta pode converterse na última oportunidade para cambiar o rumbo e amosariamos moita miopía se nos deixásemos enfeitizar polos cantos de serea que saen dos aparatos e/ou aparatiños.

De seguro que haberá un antes e un despois do 15-M, xa o esta a haber, o que queda por ver e se haberá un antes ou un despois na esquerda, ou dito de xeito máis directo e interpelando aos meus compañeiros e compañeiras de travesía, se desta vez poñemos en marcha unha iniciativa política, con misión, obxectivos e accións que teñan incidencia na sociedade e polo tanto influencia nos diversos ‘sttaf’, ou simplemente somos un novo berro na néboa advertindo dos perigos que asexan.

Dous serían, segundo ao meu entender, os erros máis importantes que poderiamos cometer, supoñendo xa que non queremos ser so portadores de malas novas senón construtores do futuro.

O primeiro, é pensar que a dereita non pode gobernar ou que se o fai é un desastre para a democracia. Esta idea seria negar a posibilidade mesma da democracia, pois invalidaría a propia posibilidade de que os ‘outros’, os que non son ‘os nosos’, gobernen e polo tanto poida existir alternancia partidaria nas institucións. Por outra banda, tal como di o decálogo de BenComún, “ O medo á dereita non é ningunha proposta, as forzas políticas deberan pensarse alén de instrumentos para gañar eleccións como ferramentas de cambio social. Non somos alternancia, somos alternativa.”

O medo á dereita é unha excelente coartada para que os que gobernan desde instrumentos catalogados como de esquerdas teñan un cheque en branco para facer precisamente políticas de dereitas de luva de seda.

O segundo, é pensar que a esquerda renovase cun ‘lifting’, aínda mesmo que sexa integral, pois senón abordamos a fondo os problemas da hexemonía social e cultural e senón reconstruímos, polo tanto, estratexias de cambio máis aló das citas electorais e pensando unicamente nelas.

Esa visión de reconstrución dos instrumentos e non das estratexias, ademais de ser un erro de calculo mesmo en termos electorais, comporta non so á hexemonía da dereita senón o que é peor, a existencia de dereitas ‘totalitarias’ e hiperliberais como as que nos toca padecer.

Un xiro estratéxico da esquerda, demandado desde a cidadanía, non so permitiría á mesma recuperar espazos de hexemonía perdidos desde hai décadas, senón que posibilitarían crecementos electorais ou no peor dos casos a existencia de dereitas máis democráticas e máis ‘civilizatorias’, demandadas polo seus propios ‘indignados’.

Agora ben, a construción de políticas de esquerda non é tarefa fácil, toda vez que a maioría das esquerdas ‘oficiais’ teñen renunciado a elas en Europa desde finais da segunda guerra mundial, nun caso como a socialdemocracia construíndo un estado de benestar ‘cercado’ fronte aos países do Sur, noutro como o comunismo limitándose para si a un papel de predicadores dun ‘paraíso’ reservado a outras latitudes.

Agora, caído o muro de Berlín e na primeira crise sistémica da globalización, non podemos volver a entrar nos absurdos e paralizantes debates de ‘reforma versus revolución’, ‘liberdade versus igualdade’, … Querémolo todo e querémolo xa, sabendo que para elo imos ter que pelexar pola parte e aos tempos.

Se estamos nunha nova etapa necesitamos debuxar novas estratexias. A lóxica traerá os novos instrumentos.

Onte, cando se cumpría o aniversario da aprobación do ‘estatuto do 36’ ven de pecharse o único xornal en galego. A noticia desalentadora é sen dubida unha máis nun longo camiño de derrotas desde hai dous anos, pero tamén pode ser o anuncio da necesidade de novos instrumentos, tamén no xornalístico, que non nacerán agás que xurdan novas estratexias. Se isto ocorre, entón non será unha derrota máis, senón unha nova preocupación para Feijóo e o que el representa.

O nacionalismo dos anos trinta foi vangardista en tanto en canto centrou nas novas reivindicacións nacionais a súa estratexia. O nacionalismo do post-franquismo foi quen de pivotar sobre as cuestións sociais o seu discurso se ter renunciado ao primeiro dándolle un novo contido. O neogaleguismo terá que incorporar as reivindicacións nacionais e sociais nun conxunto de novos dereitos democráticos, ambientais e emocionais das persoas, se quere volver a recuperar espazos sociais, e tamén electorais, nesta nova etapa.

So así terán sentido ‘os abaixo asinantes’.

16 de junho de 2011

O que fai falta


Xoán Hermida

Cústanos a todas e todos, cidadanía, medios de comunicación, organización sociais, e sobre todo aos partidos políticos entender o que esta a ocorrer.

Algúns aínda están preguntándose os porqués desta rebelión cívica dos mozos e mozas iniciada o 15M. Algúns aínda están buscando aos conspiradores.

Pois, voulles a dicir a verdade, si houbo conspiración. Lévanse reunindo ano tras ano en Dávos, nos cumios do G-8, nas executivas do FMI e do Banco Mundial, nos reservados das reunións da Organización Mundial do Comercio.

Conspiran contra a democracia, baleirándoa de contido e decidindo as entidades financeiras e as grandes corporacións a gobernanza do mundo, os destinos de todos e todas.

Conspiran contra a humanidade e contra o planeta.

Estamos nunha nova etapa e cumpre afrontala cunha nova mentalidade, caracterizada pola apertura, a xenerosidade e a actitude de indagar, crear e innovar.

Os cidadáns e as cidadás da esquerda política e social, ata agora preocupados e a partir de agora ocupados, temos que construír unha AXENDA COMUN: contribuír a renovación profunda e medular da esquerda nacional galega para que existan alternativas ao actual dominio da dereita política e o que é máis importante para que existan alternativas no campo do debate cultural.

Estamos diante dunha grande oportunidade: os muros caeron, que hoxe non é posible pechar os debates nas forzas políticas intramuros, os partidos teñen que entender que non son un club privado e que teñen que dar conta aos que están extramuros e os interpelan senón queren seguir illándose máis

A nosa rebeldía cívica non é contra os partidos. Nin contra o PSdG, nin contra o BNG, nin contra EU ou outros partidos existentes. Nin tan sequera contra ese novo partido que din que se vai a crear.

A nosa rebeldía vai contra o escurantismo e a falla de transparencia, contra o dogmatismo e a burocracia, contra a privacidade do debate e contra a corrupción política e moral.

Non é un problema unicamente programático e un problema metodolóxico e medular.

Necesitamos practicar un transplante de medula que afecte ao ADN dos actuais partidos como interfaces de representatividade.

Necesitase un manual de estilo ‘democrático’ que permita reconstruír novas relacións coa cidadanía

Necesitase construír novos programas que respondan as novas preocupacións da xente. A esquerda e o nacionalismo, a esquerda nacional, pivotou na etapa anterior o seu programa sobre os dereitos sociais e nacionais, e debe seguir facéndoo, pero debe incorporar con forza as novas demandas: a da radicalidade democrática, a medioambiental nun país mil veces agredido, as necesidades afectico-emocionais das persoas, a cultura da paz e do dialogo,...

Hai dúas formas de enfrontarse a esta onda de indignación e rebeldía cívica. Esperar calados a que baixe a onda e todo volva a normalidade, nunha especie de pacto de silencio -craso erro xa que hai un antes e un despois e sería o suicidio da esquerda e do nacionalismo- e a outra é a da axitación e a da voz rotunda e transparente no debate público iniciado -esta debe ser a aposta de que quere desentaponar, desbloquear, crear condicións para o dialogo, para novas converxencias-.

O país á esquerda ten moitas potencialidades secuestradas, desde hai tempo, que compre liberar se queremos construír unha nación moderna

Son dos que penso que aínda estamos na etapa da diagnose e polo tanto non é, o momento procesual, de plantexar as propostas.

Simplemente se os aparatos dos partidos da esquerda aceptaran que existe un problema en lugar de instalarse na autosatisfacción xa teriamos algo avanzado.

En todo caso para aqueles que buscan respostas, eu que xa confeso que non as teño, vou facer un listado do que me gusta (como cando pinchas no muro de Facebook) e o que non me gusta.

Quizais poida sirva para crear o novo dicionario terminolóxico da esquerda galega do século XXI ou cando menos para compartillar con vos algúns tags.

Gústame (+):

  1. O neogaleguismo cívico
  2. O ecosocialismo (sector neocomunista)
  3. Os escritos de Karl Marx e Friedrich Engels, de Lenin e Gramsci
  4. A filosofía da praxe e o empirismo dialéctico
  5. O radicalismo cívico e a (r)evolución
  6. ‘Hai que botalos’ unha vez máis
  7. A democracia real e o amor libre
  8. O patrimonio inmaterial da humanidade
  9. As organizacións con paredes de vidro
  10. Os axitadores de masas e as activistas da esperanza
  11. Os optimistas da vontade
  12. A intelixencia e o pensamento autónomo
  13. A retranca e a risa
  14. Os ‘grundrisse’, a transversalidade e as labregas
  15. A intersuxeitividade animal e a harmonía coa natureza
  16. As mulleres decididas buscando a súa cadeira
  17. O altermundismo e a solidariedade
  18. A politización do cotiá e o consumo responsable
  19. O comercio xusto e a soberanía alimentar
  20. As finanzas éticas e o cooperativismo
  21. A sensibililidade e a empatía

Non me gusta (-):

  1. O nacionalismo populista
  2. O paleocomunismo e a socialdemocracia clásica
  3. O marxismo [guión] leninismo
  4. O pragmatismo curtopracista e o principismo estéril
  5. O fanatismo ideolóxico e a liturxia
  6. A ‘novísima’ dereita e a vella esquerda
  7. A ditadura do partido e a intolerancia
  8. Os catecismos e os prospectos
  9. Os clubs privados
  10. Os comisarios políticos e os profesionais da desilusión
  11. Os resentidos e os que alimentan o resentimento
  12. O dogmatismo e a imbecilidade orgánica
  13. O cinismo e os descridos
  14. O programa de Ghota, o obreirismo e o corporativismo
  15. O industrialismo e o desarrollismo
  16. A real academia galega
  17. Os localismos e os guetos
  18. O consumismo e o carrefour
  19. A organización mundial do comercio e os tratados de libre comercio
  20. A nova caixa galega banco
  21. A mirada turbia e a corrupción moral