A esquerda moderna e a campá de Gauss

‘Aquel que entenda ao babuíno contribuirá

á metafísica máis que John Locke’
Charles Darwin, cuaderno D, agosto de 1838

Xoán Hermida
Calquera que estude con algo de detemento a lóxica da dialéctica materialista, principal instrumento de análise e intervención política que teña construído a esquerda, e observe como se ten desenvolvido a física moderna desde o xurdimento da termodinámica, darase conta da incrible coincidencia entre a dialéctica empirista marxiana e a física da complexidade.

Esta coincidencia non predispón, obviamente, a favor ou en contra do pensamento social de Marx e Engels pero si avala a súa metodoloxía ‘científica’ de interpretación e análise.

A física non pode responder a tódolos enigmas da humanidade xa que elo nos levaría a un ‘cientifismo’ determinista e idealista, alonxado do seu razoamento materialista, ademais de poder ser cuestionado por posteriores averiguacións científicas.

Non obstante, o que si nos sitúa a física da complexidade son os limites polos que non deberiamos tentar deambular, salvo que nos expoñamos a imposibles que en termos sociais xerarían frustración e retrocesos.

Sen dubida unha das incorporacións máis importantes que se ten dado coa mecánica cuántica e os avances da ciencia ten sido a teoría da probabilidade (en base a elementos estatísticos matemáticos) para resolver problemas complexos.

Un destes mecanismos incribles é a ‘función gaussiana’, coñecida como ‘campá de Gauss’ en honor ao nome do matemático que formulou dita teoría.

O que nos di a formulación de Carl Friedrich Gauss é tan sinxelo como que a distribución normal é a distribución de probabilidade que con máis frecuencia aparece en estatística. E ademais, que esta configura unha gráfica en forma de campá porque estatisticamente os elementos ( e tamén os individuos e as súas posicións, engadiría eu) tenden a incorporarse de xeito equilibrado arredor dun eixo central de maior concentración de posicionamentos.

E aquí, é onde entra unha boa parte dos problemas que ten a esquerda.

Estamos atentos realmente as necesidade actuais dos cidadáns e das cidadás ou seguimos con esquemas da metade do século pasado?

E en función de iso, construímos estratexias de cambio ou nos conformamos con ter unha actitude postural estéril?

Co remate do franquismo, nos primeiros anos da transición, todo parecía indicar que o PCE, que durante a ditadura xogara un papel clave na resistencia e ademais tiña un forte tecido asociativo, ía ser predominante na esquerda nas primeiras eleccións fronte a un PSOE que se tomara unhas vacacións desde o 36 e que ademais non tiña presenza militante. Chegaron as primeiras eleccións e para sorpresa de todos o PSOE arraxou e o PCE sacou uns resultados menores.

A cultura anticomunista inculcada no franquismo e o financiamento alemá da socialdemocracia de seguro que tiveron algo que ver nos resultados, pero non explica nin a distancia entre ambos nin que nas sucesivas eleccións a diferenza se agrandara cada vez máis.

As voces se alzaron contra D’Hont e a lei electoral pero en realidade o culpable da derrota do PCE foi Gauss e a súa campá.

Poño este exemplo porque é moi clarificador, pero sen lugar a dubidas podería aplicárselle ao BNG na actualidade ou a calquera forza que perde o eixo central.

Fronte a frustración pódese pensar, como xa o fixeron moitos e moitas: a centrarse e a incorporarse á maioría silenciosa que esta próxima ao eixo da gráfica !

Non deixa de ser unha solución persoal pero isto significa renunciar a transformar a sociedade e cambiar o sistema, elemento central da esquerda.

Entón, que podemos facer para que o ‘príncipe das matemáticas’ non nos arruíne a revolución?

Aplicar unha estratexia que metodoloxicamente permita construír un maioría social para o cambio definindo as propostas económicas, políticas e culturais, que sexan susceptibles de mellorar a vida das persoas e de ser asumidas por unha maioría social.

Construír unha alternativa desde a esquerda pero para a atraer culturalmente á maioría, saltando da función gaussiana á hexemonia gramsciana.

Desterrando o sectarismo, o corporativismo e a marxinalidade na que se move a esquerda.

Construíndo unha esquerda moderna.

Poderáseme dicir, e non sen razón, que o termo moderno é etéreo. Así que tratarei de definilo.

Unha esquerda centrada na xustiza social da abundancia dos dereitos, unha esquerda liberadora da alienación das persoas, unha esquerda radicalmente democrática e de valores republicanos, unha esquerda enraizada nos retos ecolóxicos do planeta, unha esquerda incardinada nos intereses nacionais do noso pais.

Unha esquerda radicalmente emancipadora á vez que respectuosa coas persoas e a súa liberdade de conciencia.

Unha esquerda avanzada no ético e no estético. Disposta a escoitar e a aprender.

O nacionalismo galego ( ou sexa a esquerda en Galicia ) tivo nos anos trinta da man do Partido Galeguista de Castelao unha etapa de experimentación e innovación creativa que o situou nunha dinámica de hexemonía impensable. Nos noventa da man do BNG de Beiras cun crecemento espectacular case acada o obxectivo de gobernar e cambiar o pais ( non puido ser por factores internos e externos que se teñen comentado en máis dunha ocasión ). Agora compre construír o nacionalismo do futuro e para elo aqueles que estean dispostos a vertebralo deben ter en conta a experiencia recente, pero sobre todo a campá de Gauss.

O pensamento político ten marxe para a intervención pero esta non debería intentar poñer en cuestión a ‘lei da gravidade’ pois simplemente estaría abocado ao fracaso.