SOBE A DEREITA E (RE)APARECEN OS ANTICAPITALISTAS

Xoán Hermida

As recentes eleccións celebradas en Alemaña e Portugal, así como as eleccións europeas ao parlamento europeo de xuño, teñen como titular a suba da dereita política, o cal demostraría que o pensamento neocon, a pesar da derrota de Bush, non foi derrotado ideoloxicamente, pero tamén ten suposto o xurdimento dunha esquerda antisistémica con relativa forza en varios países europeos.

Nas eleccións celebradas este domingo 27 de setembro en Alemaña e Portugal e nas pasadas eleccións ao parlamento europeo, tres forzas políticas –Bloco de Esquerdas en Portugal, Europe Ecologie en Francia e Die Linke en Alemaña– irrompen con forza no escenario da esquerda, até hai ben pouco, desde a crise dos partidos comunistas iniciada na década dos setenta, dominado exclusivamente por forzas socialdemócratas, coa única excepción de Italia, onde o histórico PCI acabou emprendendo un proceso de transformación para ocupar un espazo socialdemócrata residualizado pola propia dinámica histórica italiana.

Trátase de tres forzas diferentes, xa que responden á recomposición da esquerda alternativa diante dunha realidade nacional diferente, pero as tres forzas e os procesos que as conforman teñen paralelismos innegables e que cómpre ter en conta.

Ademais, as tres superan a barreira electoral do 10% imprescindible para ser xa unha forza cun asentamento social fondo e con capacidade para incidir nas políticas gobernamentais, sen que iso pase necesariamente –como ten sido a praxe das últimas décadas– por gobernar ou xestionar o sistema, tendo discursos subsidiarios da socialdemocracia.

Na configuración das tres forzas estamos diante de procesos de converxencia de diferentes forzas ou grupos minoritarios, mesmo extraparlamentarios, que fan un proceso non só de suma, xa de por si importante se se fixese aquí entre as forzas soberanistas e poscomunistas, senón que se fai no marco dunha renovación de ideas e de superación de vellas liortas ideolóxicas, froito da guerra fría. Así é posible ver como en Die Linke conviven poscomunistas xunto con sectores separados da socialdemocracia nun proxecto e cun programa claramente antisistémico e socialista.

Esta renovación ideolóxica, superando a socialdemocracia e o stalinismo, tamén se traslada á imaxe das organizacións que teñen deixado de lado a escenografía clásica sen perder unha simboloxía que conecta claramente cos sectores máis avanzados socialmente e os seus discursos cara á sociedade civil, superando todos o papel dirixista dos partidos de esquerda do século XX, para facer forzas que buscan nas organizacións sociais o seu fluxo programático e vital con total respecto aos seus espazos de intervención social e os seus proxectos estratéxicos, sen intervencionismo.

Son pois espazos plurais e non por iso menos definidos politicamente, onde a vertebración plural a fan as persoas e non as estruturas de poder, superando tanto a fórmula de partido monolítico ideoloxicamente coma o frontismo.

A esquerda galega debería tomar nota e abandonar dúas tendencias repetidamente fracasadas: a da socialdemocratización e a do sectarismo.

Existe espazo político para unha forza antisistémica clara tal e como demostran as experiencias do noso contorno, pero ademais calquera buca de construción alternativa para por aí, xa que o espazo socialdemócrata teno ocupado o PSOE. A intención de crear un socialismo galego no espazo da socialdemocracia é unha quimera contra a que se bate en diversas décadas. Nos setenta fracasou o proxecto do PSG de X. M. Beiras, nos oitenta acabou naufragando a EG de Camilo Nogueira, nos noventa EdG nin tan sequera chegou a nacer, abortando nunha operación de pura supervivencia, na época actual vén de fracasar de xeito contundente a operación de Anxo Quintana, mesmo utilizando as institucións como trampolín para a súa construción.

Non se pode seguir por aí.

Pero tampouco se pode vivir no sectarismo, na compracencia política e na pureza ideolóxica. FPG, MpB, PCPG e sectores desencantados da política partidista teñen que dar un paso para construír unha forza antisistémica de carácter socialista e ecoloxista, e sobre todo moderna, sabedores de que a radicalidade política e a radicalidade ideolóxica seguen camiños diferentes.

Os irmandiños, único grupo que dentro do BNG defenden posicións claramente de esquerda e soberanistas, teñen que saber que o tempo corre na súa contra. Hoxe poden ser o elemento aglutinador da nova forza necesaria. Mañá simplemente serán un instrumento innecesario que non soubo ou non quixo xogar o seu papel.